SOO DHAWOOW ´´ALI NUR's HOME PAGE´´

onsdag, juli 05, 2006

0 Comments:

Skicka en kommentar

<< Home

Somali News

Sheeko: Saddex nafood (guji-riix)

Somali News

Tarbiyada Caruurta Waa Waxyaalaha Ugu Wanaagsan Ee Uu Cunugu Kaaga Baahan Yahay Inaad Ku Abaabiso

Somaliweyn - Baydhabo-Somalia -06/04/06

La sheekeyso ilmahaaga markaad cunto siineysid, u qubeyneysid iyo marka aad dhaybarka ka bedelysid

Luuqaddu waa furaha ugu horeysa ee horumarisa aqriska ilmaha, waxa muhiim in ay waalidku ka faa'ido siiyaan oo ay la sheekeystaan ilmahooda yar marka ay cunto siinaayaan, u qubeynayaan ama ay ka badalyaan dhaybarka. Caruurtaada marka aad la sheekeysatid waxa ay kaa baranayaan laba wax. Marka ugu horeysa waxa ay baranayaan luuqadda, marka labaadna waxa ay ogaanayaan in ay yihiin qof muhiim ah.

U sheeke ama u hees ilmahaaga yar

Marwalba aad ilmahaaga u sheekeyso ama aad u heesto waxa ay ka helaan faa'idoyin waaweyn. Sababtoo ah waxa ay bartaan in markooda ay heesaan ama sheekeeyaan.
Ilmahaaga buug u soo gad.

Waxaad siisaa ilmahaaga buugaag sawiro leh oo loogu talo galay caruuta si uu uga barto aqrinta ugana helo waayo aragnimo. Waxa aad u muhiim ah in ay waalidku caruutooda u aqriyaan buugagta, sababtoo ah caruurtu waxa ay kabartaan luuqadda waxa ayna ka helaan waayo aragnimo dhaxal gal ah.

Ilmahaagu marka uu hadal bilow yahay

Waalidka iyo caruurtu waa in ay isla isticmaalaan buugta, taas oo suura galisa in su'aalo ay is weydiiyaan si wada jir ahna uga jawaabaan

Ilmahaaga waxaad weydiisa su'aalahan oo kale: waa kuma? waa xagee? maxaa dhacay? sababtee? Waalidka buugagtan oo kale isticmaala waxa ay caruurtooda ku caawiyaan in ay caruurtu wax ka bartaan marka ay ka jawaabaan su'aalaha la weydiiyo. Haddii uu ilmuhu muddo isticmaalo buuga waalidku waxa ay weydiin karaan ilmaha su'aalo ku saabsan waxyaalaha ay hada baranayaan sida: ("muxuu sacu leeyahay?"), waxa ay baraan karaan sababta ay wax u dhacaaan ("maxaa dhici doona?"), waxa ay baran karaan sida erayada la iskugu xijiyo (GALI EREYO FUDUD XAGAN?), ("maxaa ku xiga marka labaad?"), waxa kale oo ay baran karaan sida dhibaato loo xaliyo markii la weydiiyo su'aalahan oo kale ("muxuu rabaa aabe inuu sameeyo?").

Kala sheekeyso Waxyaabaha agagaarka ilmahaaga yar ka dhaca

Dadka waaweyn ama waalidku aad bey u caawin karaan in ay caruurta ka jawaaban su'aalahan oo kale (xagee? kuma? sidee? iyo sababtee? iwm) haddii ay ka hadlaan waxyaabaha agagaarkooda ka dhacaya: "Yaad u maleyneysaa in ay xagaa degen yihiin?", "Maxay noo sheegaysaa calaamadaasi in aan sameyno"?, "aaway caanihii quraacdu?", "maxey meeshani u qoyan tahay?".

Ku hanuuni ilmahaaga si uu u isticmaalo qalin qoriga iyo qalimada midabada kala duwan leh
Sida ay caruurtaadu u bartaan habka ay qalinka wax ugu qori lahaayeen. Maxaa yeeley qoritaanku waa furaha wax barashada. Waxa kale oo ay baranayaan in ay iyagu nafsad ahaantooda wax u qabsan karaan.

Caruurta aan Wali Iskuulka Bilaabin

Ka dhig gurigaaga meel ay yaalaan wax badan oo la "aqrin Karo"
Caruurta aan iskuulka bilaabin way ka war hayaan magacoodu xarfaha uu ka kooban yahay iyo nambarada ka kooban da'dooda, ciwaanka ay ku nool yihiin, wax yaabaha ay isticmaalaan iyo wax yaabo badan oo ku saabsan waayo arignimada ay maalin kasta helaan. Waalidku way caawin karaan waayo haddii ay u sheegaan caruurtooda sida wax loo aqriyo ama loo qoro iyaga oo u tilmaamaya calaamadaha, kuwaas oo ay ka mid yihiin (calaamadaha jidadka, suuliga iyo kuwa tilmaama sida albaabada looga baxo iwm). Waalidku waa in ay waydiiyaan caruurta aan iskuulka gaarin in ay ku caawiyaan sida ay u sameyn lahaayeen liiska adeega, ayna la ciyaaraan ciyaar maskaxdood kordhinaysa.

Marka aad adeeganayso ka dhig mid hididiilo gelisa caruurta in ay aqriyaan

Marka ay waalidka iyo caruurtu wada adeegaan way adag tahay laakiin waxa ay caruurta siisaa fursad ay ku bartaan aqriska waayo waa in ay aqriyaan calaamadaha tilmaama meeshii ay wixii ay rabeen ka heli lahaayeen, waxa kale ay bartaan sida ay isugu heli lahaayeen waraaqaha qiimo dhinka iyo baakadaha qiimaha laga dhimay.

Markaad cuntada diyaarinaysid ka dhig mid hididiilo gelisa caruurta in ay aqriyaan
Caruurta aan iskuulka gaarin marka ay aqriyaan cunatada aad diyaarineysid waxa ay ka kooban tahay ama arkaan sawirada, waxa ay ku caawisaa in ay bartaan sida qoraalku uu uga bilowdo bidixda una socdo midigta, taasina waxa ay ka mid tahay waayo aragnimada wax aqriska. Caruurtu waxa kale oo ay baranaysaa in ay isla helaan ereyga qoran iyo sawirka u taagan ereygaas.

Halkan ka daawo Sheekadii wan iyo waraabe oo ay ku haysayaan shakadii dhaxmartay, waxaan la jiibinaayo shib.

Waxaana halkan aan ugu mahadnaqeynaa Amin Amir oo noogu deeqay barnaamijkaan sawiradiisa iyo filimka

Halkan ka daawo kids video waxaa uu ku halayaa af Ingriis

Sanadka koowaad ee caruuta waalidku waxa ay haystaan fursad aad u weyn oo ay ku bari karaan caruurtooda luuqadda iyo sida ay ula xiriiri lahaayeen dadka la nool. Caruurtu waxa ay si qun yar ah maalin walba uga helaan waayo aragnimo xaga luuqadda ah waalidkooda, iyada oo ay ku dheehantahay naxariis waalidnimo. Markaa waxaa imaneysa maalin ay caruurtu gaaraan in ay fikradahooda dhaafsadaan dadka la nool iyo sida oo ay ula xiriiraan dadkaas, fikradaas oo ay is dhaafsanayaan oo ah wax ay qoreen.

Maxamed Cabdulle Xasan (SIIDI)

Baydhabo-Somalia
siidmohamed@hotmail.com
siidi@somaliweyn.com

Somaliweyn Media Center

SOO DHAWOOW ´´ALI NUR's HOME PAGE´´

onsdag, juli 05, 2006

0 Comments:

Om mig

Previous Posts